nälgävaččah
nännimaido
nälgävaččah
n’äl’gä|vaččah adv натощак; jogo huomnešta šüö ~ kakši luz’ikkua met’t’ä ешь каждое утро натощак две ложки мёду; ср. n’äl’l’äčin
nälgäydyö
n’äl’gäyd’yö v refl см. nälläštyö
nälläčin
n’äl’l’äčin adv всг. см. n’äl’gävaččah juot viini̮ä ~ i t’er’väh humallut натощак выпьешь вина и быстро захмелеешь
nällähkö
n’äl’l’ähkö a слегка голодный; keviäl’l’ä l’ehmät pellošta tullah ~t, a andua ewle mid’ä весной коровы приходят с пастбища голодноватыми, а дать им нечего
nälläštyö
n’äl’l’äšt’ü||ö v refl проголодаться; šüömizet loppiččettih, i äijäl’d’i müö ~mä еда кончилась, и мы очень проголодались
nällättävä
n’äl’l’ät’t’ävä a см. n’äl’l’ähkö
nältä
n’äl’t’||ä s камбий, сладкая сочная мякоть между лубом и древесиной; koivušta otat ~iä veičel’l’ä i imet с берёзы скоблишь ножом камбий и сосёшь [его]; lapšet keviäl’l’ä kiššotah ~iä всг. дети весной снимают [с берёз] камбий
nältäbukva
n’äl’t’ä|bukva s мезга из брюквы, тонко настроганная сочная брюква; val’l’ita ražie ~ выбрать сочную брюкву [скоблить мезгу]
nältätä
n’äl’t’ä||t’ä v
  1. снимать камбий с дерева (обычно с берёзы); ~in l’entalleh koivun [я] снял с берёзы камбий в виде ленты
  2. мелко строгать овощи, скоблить мезгу из репы, брюквы; ~ bukvua тонко резать брюкву
nämbi(e)
n’ämbi(e) adv comp больше, более; ~ t’äššä ei voi jiähä здесь нельзя больше оставаться; ~ en šüö, kül’l’än’e olen я больше не ем, [уже] сыт; kollahin ~е silma s’ien’d’ä [я] собрал волнушек больше, чем ты; см. enämbi
nämä
n’ämä pron pl эти; nua gribat kuivuamma, ~ šuoluamma те грибы мы высушим, а эти засолим; talvekši n’äid’ä halgoloida ei fat’i этих дров на зиму не хватит
nänkyijä
n’än’küi|| v нянчить; miwn muatko ~ččöw lapšie poijaššah моя свекровь нянчит детей у своего сына; perehis’s’ä pien’ie lapšie toko ~d’ih vanhembazet t’üt’t’özet в семьях старшие девочки бывало нянчили младшихмаленькихдетей
nänkä
n’än’k||ä s няня; ~ kaččow lapšie нянька ухаживает за детьми; ol’iin ~is’s’ä, iče viel’ä lapšen muon’e я была в няньках, сама [ещё] ребёнок; ср. piestuna
nänni
n’än’n’i s
  1. грудь (женская); lapši imöw ~е ребёнок сосёт грудь; andua lapšella ~е покормить ребёнкадать грудь’; ~l’öis’s’ä maiduo äijä, ~t pakehuttih молока в грудях много, груди отвердели (о мастите)
  2. сосок (у животных); ühešt’ä ~s’t’ä l’ehmä ei l’üpšä с одного соска корова не доится; ved’el’en ~l’öis’t’ä, a udaret t’ühjät потягиваю за соски, а вымяпустое; pennut znai riputah ~l’öis’t’ä щенята всё ещё теребят соски [суки]; com koiran-
nännidengat
n’än’n’i|d’engat s pl этн. отступное, выкуп жениха за невесту холостым парням невестиной деревни; brihat pakotah šulahazelda ~d’engoida парни просят у жениха выкуп за невесту; žen’iha andaw ~ brihoilla, jäl’geh n’e juolletah жених даст парням выкуп за невесту, те после выпьют
nännikäš
n’än’n’ikäš a грудастая, полногрудая; ~ nain’e грудастая женщина
nännilapši
n’än’n’i|lapši s грудной ребёнок; mon’ičči päiväššä imet’ät ~lašta, koista ed’äh et l’ekaha грудного ребёнка кормишь несколько раз за день, подальшедалекоот дома не тронешься
nännimaido
n’än’n’i|maido s грудное молоко; lapšella ihozella nowššah čuwst’izet, muamo voidaw ~maijolla [если] на личике у ребёнка прыщики появляются, мать смазывает [их] грудным молоком